Lęki u dzieci – kiedy należy zareagować?

To, że dziecko się boi wydaje nam się naturalne – jest małe i bezbronne, a także nie zna świata. Co więcej wywoływanie strachu jest elementem, dzięki któremu często uczymy malca, co jest dobre, a co złe, oraz jak należy postępować. Lęk to w pewnym stopniu również naturalna bariera – strach chroni dziecko przed próbą uczestniczenia w niebezpiecznych sytuacjach. Wraz z kolejnymi etapami rozwoju dziecko doświadcza różnego rodzaju lęków, które są typowe dla danego okresu. Niekiedy jednak silne stany lękowe są sygnałem, że dziecko potrzebuje pomocy psychologa.

Typowe dziecięce obawy

Do najczęstszych lęków występujących u dzieci zalicza się kilka sytuacji związanych z silnym stresem. Zazwyczaj towarzyszy im płacz dziecka, krzyki i protesty. Można do nich zaliczyć lęk przed rozstaniem z rodzicem, który najczęściej pojawia się, gdy dziecko zaczyna chodzić do przedszkola lub opiekuje się nim niania. To naturalne, że maluch czuje strach – dotychczas mama czy tata nie odstępowała go o krok i zapewniała mu poczucie bezpieczeństwa.

Typowy jest również strach przed ciemnością, zasłyszaną opowieścią czy postacią telewizyjną, które zwykle biorą się z tego, że dziecko nie potrafi zweryfikować prawdopodobieństwa i ma wybujałą fantazję. Często maluchy reagują również strachem przed kontaktem z grupą rówieśniczą, zwłaszcza jeśli są nieśmiałe. Z reguły jednak każdy powyżej opisany strach da się przezwyciężyć, rozmawiając z malcem, oferując mu wsparcie i dając czas na opanowanie lęku.

Kiedy lęk jest niepokojącym sygnałem?

Niepokojąca sytuacja ma miejsce, gdy lęk nie zanika wraz z upływem czasu, nasila się, a także zaburza codzienne funkcjonowanie, odbierając radość i beztroskę. Wówczas mamy do czynienia z zaburzeniem lękowym, które wymaga konsultacji psychologa. Zareagować należy, gdy strach wzbudza w maluchu coraz więcej bodźców, a także zamartwia się, myśląc o potencjalnych sytuacjach stresogennych.

Sygnałem jest wycofanie się z zabaw i niektórych aktywności, a także agresywne i bardzo emocjonalne reagowanie na niepożądane przez nie sytuacje. Typowym objawem zaburzeń lękowych są koszmary senne, moczenie się i bezsenność, a także biegunka, bóle brzucha i głowy. Przeżywany lęk doprowadzić może dzieci również do wymiotów.

Jakie zaburzenia lękowe występują u dzieci?

Wśród zaburzeń lękowych wymienia się lęk separacyjny dotyczący rozłąki z rodzicami i zamartwiania się o zdrowie i bezpieczeństwo bliskich. Dziecko może cierpieć również na lęk uogólniony, który dotyka różnych sfer życia i pojawia się na samą myśl o potencjalnie/subiektywnie trudnych sytuacjach, nie mając żadnych racjonalnych przyczyn. Z kolei zaburzenia obsesyjno-kompulsywne to przeżywanie lęku w wyniku nierealnych zagrożeń, a także radzenie sobie z nim poprzez powtarzalne, rutynowe czynności, które w rzeczywistości pogłębiają strach. Dziecko może także mieć fobie, które związane są danym obiektem, a także cierpieć na zespół stresu pourazowego, który pojawia się w wyniku ciężkiego przeżycia.

Źródło: Gabinet psychologiczny – Rodziceidzieci.com